Türk Mutfağı denince kızartmalardan azade bir masa düşünülebilir mi?
Bize sorarsanız tabii ki cevabımız hayır olacaktır. Mis gibi kuru köftenin yanında çıtır çıtır elma dilim patates… Yaz günlerinin olmazsa olmazları, patlıcan ve biber kızartmaları… Üzerine ister sarımsaklı yoğurt dök istersen de domatesli bir sos… Nasıl ağız sulandıran bir lezzettir kızartmalar… Hemen her çeşidi lezizdir.
Gelin görün ki bu sofralarımızın baş tacı, Türk Mutfağının lezzet harikası kızartmaları ne kadar çok sevsek de bir o kadar da üşeniriz yapmaya. Niye, çünkü zordur. İlla başında beklemek icap eder, yanmasın diye, tek tek çevir, biberi, patatesi… Tavalar yanar, etrafa yağ sıçrar. Her yer batar. Allah korusun bir de üstünüze başınıza gelse… Lekesi sorun değil de cildinize filan değerse o kötü. Yanık hem çok canınızı yakar hem de yanık lekesi de öyle kolaydan geçmez.
Bir de, kızartmaların bir vakitler güzel İstanbul’umuzun ahşap evli mahallelerinde ne büyük felaketlere sebep olduğu çoğu kimse tarafından bilinmez! Eskiden yaz mevsimi geldi mi, taze taze patlıcanlar, İstanbul pazarlarına akarmış kasa kasa, adeta tezgâhlardan taşarmış. Şakşukasından, cevizlisine, közlemesinden, yoğurtlusuna, İstanbullular patlıcanı baş tacı yapar, sofralarda başköşeye koyarlarmış.
Birbirine bitişik nizam ahşap evlerin mutfaklarından taşan mis gibi patlıcan kızartmasının kokusu bütün mahalleyi sararmış… Ta ki, evlerden birinden gelen ‘’Yangın vaaar! Yetişiiinnn a dostlaar!’’ feryadına, figanına kadar… Sonrası ne patlıcanı da ne kızartma kokusu… Bitişik nizam evlerin birbiri üzerine sıra sıra yanışı, mahallelinin ve tulumbacıların tüm gayretine rağmen o güzel cumbalı evlerin, bin bir çeşit ahşap işçiliği ile bezenmiş güzelim İstanbul köşklerinin bir patlıcan kızartması sevdasına yanıp kül oluşu ile mahalleyi aylarca çıkmayacak yanık odun kokusu sararmış. İşte o yüzdendir İstanbul’un canına okuyan bu yangınlara ‘’patlıcan yangınları’’ denirmiş.
‘’Ah keşke o dönemler fritözler olaydı!’’ diye hayıflandığınızı tahmin etmek zor değil! Her neyse, olan oldu, yanan yandı… Biz bundan sonrasına bakacağız artık!
Fritözden Önce, Fritözden Sonra…
Mutfaklarda kızartma dönemini ‘’Fritözden önce’’ ve ‘’fritözden sonra’’ diye ayırmak hiç de abartılı olmaz her halde!
Fritöz Nedir?
İçinde bol miktarda kızartma yağı alabilen bir haznesi olan, yağı kızdırıp içine kızartmak istediğiniz, sebze veya etleri attığınızda, müdahale etmenize gerek olmadan çabucak pişiren, süresi, derecesi ayarlanabilen, genelde elektrikle çalışan mutfağımızın vazgeçilmez eşyalarından biridir.
İstanbul, ‘’patlıcan yangınlarından’’ öyle ya da böyle bir şekilde kurtulurdu ama bizler bu kadar çok sevdiğimiz kızartma yemeğini fritözler olmasaydı hala öyle sızlanmadan, üşenmeden yapabilir miydik çok da canımız çekmediyse belki de erteler miydik bilinmez. Ama günümüzde bir çırpıda kesip doğradığımız sebzeleri, etleri hemen fritöze atıp, şipşak, masaları bin bir kızartma çeşidiyle donatabiliyoruz.
Şimdi ‘’ama kızartma sağlığa zararlı!’’ diyeceksiniz! Haklısınız da… Ama işte güzel olan, lezzetli olan ne sağlığa zararlı değil ki? Ne yapalım… Azı karar çoğu zarar diyelim ve fritöz alırken nelere dikkat etmeliyiz ona bir bakalım…
Fritöz Çeşitleri
Fritöz almadan önce ilk olarak fritözü hangi amaçla ve nerede kullanacağımıza karar vermemiz gerekir. Çünkü fritözler kullanım yeri ve amacına göre ikiye ayrılır:
- Sanayi Tipi Fritözler
- Ev Tipi Fritözler
Nerede kullanacağımıza karar verdikten sonra şimdi de hangi tür fritözü almalıyız? Bu sorunun cevabını bulmaya çalışalım. Fritözler Çalışma prensiplerine göre üç gruba ayrılır:
- Air Fritözler
Bu fritözlerin en büyük özelliği kızartma işini yağsız yapması. ‘’Ben kızartmasız duramam ama yağlı da yiyemem’’ diyorsanız air fritözler tam da bu durumu çözmek için icat edilmiş. Basitçe sıcak hava sirkülasyonu ile ısıtılan sebzeler dıştan çıtır içten yumuşak bir kıvamda oluyor ve yiyimi hafif, çıtırlığı yerinde ve lezzeti de gayet güzel oluyor. Daha da önemlisi sağlığınız açısından bir risk oluşturmuyor. Bir başka avantajı da fritözü yağdan arındırmak için bin bir zahmete girmenize gerek kalmıyor.
Air fritözler diğerlerine göre epeyce fiyatlı ama bu günlerde neredeyse altınla yarışan kızartma yağlarının fiyatı ve bu fritözlerde hiç yağ kullanılmadığı düşünülürse bir bakıma diğerlerine göre avantajlı da sayılabilir.
- Basınçlı Fritözler
Bunlar bir tür düdüklü tencere mantığı ile çalışan fritözlerdir. Bu fritözler sayesinde pişirdiğiniz tavuk ve sebzeler yağ çekmez, daha kısa sürede olur ve daha az yağ kullanırsınız bu da yağdan tasarruf etmenizi sağlar.
- Elektrikli Fritözler
En çok kıllandığımız fritözler elektrikli olan fritözlerdir. Çeşitli büyüklükte pek çok modeli vardır. Kullanmaya alıştığımızdan belki daha güvenli bir kullanımı var gibi görünüyor. Yalnız çok yağ kullanmak gerekiyor. Yağın kızartmaya kattığı lezzet de düşünülürse… E bir de tabi temizleme kısmı var. Yağdan arındırmak çok da kolay olmayabiliyor. Ancak yeni modellerde yağlı hazne çıkabiliyor.
Şeffaf Açıklama:
Sitemizde yer alan ‘En İyi Ürünler’ ve ‘Tavsiye Listeleri’ ile ilgili içeriklerimiz; kullanıcı deneyimleri, detaylı araştırmalar, kişisel deneyim, ürün yorumları ve fiyat gibi kriterler ışığında oluşturulmaktadır. Ayrıca sitemizde yer alan pazar yeri bağlantıları satış ortaklığı içerir. Sitemizde yer alan ürün bağlantıları üzerinden bir satın alma gerçekleştirdiğinizde bu durum sizin satın alma fiyatınızı değiştirmez.
En İyi Fritöz Tavsiyeleri
Yazımızın bu bölümüne kadar fritözün nasıl çalıştığını, türlerini ve çeşitlerini detaylarıyla aktardık. Şimdi ise en iyi hizmeti sunan, kullananların memnun kaldığı fritöz tavsiyelerini listeleyeceğiz.
BEKO FryDay 2187 Fritöz
Sağlıklı bir kızartma için ideal bir ürün. Bir kaşık yağ ile bir kilo kızartma yapabiliyorsunuz. Kolay temizleniyor. Kullanıcı yorumları çok olumlu. Beko kalitesi de güven veriyor tabii… Bir de görünümü, tasarımı çok şık. Fiyat, kalite dengesi açısından avantajlı bir ürün.
Sinbo SDF – 3817 1500 W ‘L Fritöz
2 litrelik pişirme haznesi olan Sinbo’nun bu fritözü, klasik bir ürün. Fiyatı gayet uygun. Dikkatli bir kullanımla uzun zaman iş görür. Yağ seviyesini dışarıdan gözleyebiliyorsunuz. Sıcaklık ayarları mevcut ama en önemli avantajı pişirme haznesinin çıkarılabilir olması. Böylece yağlı hazneyi kolayca yıkayabiliyorsunuz.
Arçelik K1799 Fritöz
Arçelik fritöz az yağda pişiren türden. 1 kaşık yağ ile 1 kilogram patatesi kızartabiliyorsunuz. Beko Fritöz ile özellikleri aynı. İkisi de aynı holdingin markası. Aralarında ne türden bir fark var anlaşılmıyor ama kullanıcıların memnuniyeti fena değil. Fakat fiyat Beko’ya göre epeyce yüksek.
Fakir Gala 1.5 Lt Paslanmaz Çelik Fritöz
Beyaz eşya ve elektrikli ev aletleri konusunda kaliteli ve güvenilir markalardan biri fakir. İki tip fritözü var. Fakir Frywell Fritöz, Fakir Gala Fritözün aile boyu olanı. Haznesi 2.5 Lt… Gala ise 1.5 lt… Kullanıcı memnuniyeti yüksek. Bu fritözler de az yağ ile çok kızartma yapabileceğiniz özellikte. Tasarımları ergonomik. Mutfakta kolayca uygun bir köşeye sığdırabilirsiniz. Fiyatı iyi. Çıkarılabilen parçalar sayesinde temizliği de kolay.
Tefal Easy Fry Yağsız Fritöz
Tam bir aile boyu fritöz. Kapasitesi 4.2 litre. Yağsız pişirme özelliğine sahip. Parçaları çıkarılıp, makinede yıkanabiliyor. Zaman ayarlı. Kullanıcı yorumları çok iyi. Tefal yılların markası. Ürünlerinin kalitesi ve tasarımı hep göz doldurmuştur. Açıkçası bu fritöz de öyle. Çok şık bir tasarımı var. Fiyat ucuz değil onu belirtelim ama ürün güzel.
Korkmaz Vertex Siyah Fritöz
Çok büyük bir fritöz değil, haznesi 800 gr. kızartma kapasitesinde. Aslında küçük bir aile için çok da az değil. Korkmaz kalitesi kendini belli ediyor. Taşıma konforu açısından kulpları çok beğeniliyor. Tasarımı da gerçekten çok güzel. Parçaları çıkarılabilir türden, bu da temizlikte kolaylık avantajı sağlıyor. Termostatlı, kapağındaki filtreler sayesinde dışarıya koku vermiyor ve fiyat avantajı da cabası.
Philips AirFryer Fritöz
Tasarım harikası bir ürün. Yağsız pişirme özelliğine sahip, pişirme süresini ve sıcaklığını otomatik ayarlıyor. Fiyat maalesef çok uygun değil ama ürün çok iyi.
Arzum Ar272 Cipsco Fritöz
Arzum küçük ev aletlerinde çok eski ve tercih edilen bir marka. Fiyat açısından genelde hep tüketici lehine bir politikası var. Bu tercih açısından markayı öne çıkarıyor.
Fritözün beğenilen bir özelliği özellikle öne çıkıyor; farklı yiyecekleri farklı haznelerde kızartabiliyorsunuz.
COSORİ Sıcak Hava Fritözü
Sağlam, dayanıklı. Ergonomik bir tasarım. Ekranı dokunmatik. Haznesi çok büyük. Kalabalık aileler için ideal. Aslında kafe, restaurant gibi yerler için de uygun. 11 ayrı pişirme programı var. Evladiyelik bir ürün.
Tefal Uno Mini Fritöz
1.8 litrelik haznesi ile orta boy bir fritöz.
Kapağı otomatik. Bu da kolay yıkanabilir, parçaları çıkabilen bir tasarım ama bu ürünü listeye almamızın sebebi fiyatının kalitesi oranında uygunluğu.
